HET VOORKOMEN VAN OOR- EN SINUSVERWONDINGEN

Een barotrauma van het oor en de sinus kan worden veroorzaakt door veranderingen in de omgevingsdruk.

Tijdens de afdaling, wanneer de druk toeneemt, moeten duikers de druk in de luchtruimtes in de sinussen (die via de sinus ostium de neus met de sinussen verbindt) en de middenoren (via de buis van Eustachius) gelijk maken aan de omringende waterdruk. Gezwollen, beschadigde weefsels kunnen de luchtdoorgang, die via de opening het klaren mogelijk maakt, beperken. Wanneer de druk in de luchtruimten niet geklaard kan worden, ervaart de duiker pijn en ongemak.
De meest voorkomende verwondingen gemeld aan DAN zijn druk-gerelateerde verwondingen (Barotraumas) aan de oren en sinussen. Gelukkig, zijn deze gemakkelijk te vermijden en een beetje onderricht en gezond verstand kan je helpen deze problemen te voorkomen. De oren en duiken veiligheidscampagne is vooral gericht op onderwijs en een online '“Oren en Duiken" Seminar wordt gratis aan DAN-leden ter beschikking gesteld op de DAN Europe website (ook toegankelijk voor niet-leden tegen een kleine vergoeding).

BAROTRAUMA VAN HET OOR EN DE SINUS
En barotrauma van het middenoor of aerotritis, is het meest voorkomende duikongeval en kan worden veroorzaakt door een slechte klaartechniek of door te duiken met een verkoudheid. Het middenoor is een dode ruimte, verbonden met het bovenste deel van de keel door de buis van Eustachius. Deze buizen zijn smal en normaal gezien gesloten. Bij het gebruik van één van de klaartechnieken, komen deze buizen open en laat het toe dat de hogere luchtdruk uit je keel naar de middenoren gaat en de druk in de dode ruimte gelijk maakt. Maar Deze buisjes kunnen gemakkelijk verstopt geraken met slijm door een verkoudheid, waardoor het onmogelijk wordt om het middenoor te klaren. Tijdens de afdaling, wanneer de druk toeneemt, is de druk in het middenoor lager als de omgevingsdruk en wanneer de druk niet gelijk gemaakt wordt, zal dit leiden tot ongemak en pijn in het oor en kan het soms zelfs leiden tot een gescheurd trommelvlies.
Barotraumas van de sinus kunnen ook optreden, maar komen minder vaak voor. Sinussen zijn holtes gevuld met lucht in de botten rondom de neusholte. Elke sinus is verbonden met de neus door een smalle opening (sinus ostium) die ervoor zorgt dat de sinussen permanent open zijn voor de atmosfeer. Wanneer deze openingen vast komen te zitten (meestal door een congestie als gevolg van allergieën, roken, infectie of overmatig gebruik van topische decongestiva, een nasale of sinus ontsteking, poliepen of slijmproppen), kunnen de sinussen niet meer geklaard worden. Bijgevolg, kan men pijn boven het oog voelen, aan het jukbeen of aan de boventanden en /of diep in de schedel. Een lichte bloedneus komt vaak voor tijdens of na het opstijgen. Dit kan komen doordat de sinussen met bloed gevuld worden om de druk gelijk te maken tijdens het duiken.
Tijdens het opstijgen, zal de lucht in het middenoor uitzetten als de omgevingsdruk afneemt, indien de buis van Eustachius verstopt geraakt, wordt het onmogelijk voor de lucht in het middenoor om te worden vrijgelaten. Dit veroorzaakt druk op het evenwichtsmechanisme in het binnenoor en het is mogelijk dat hierdoor duizeligheid wordt ervaren. Als de lucht blijft uitzetten kan dit ernstige pijn en schade aan het trommelvlies veroorzaken. "Reverse Block" is meestal het gevolg van duiken terwijl men decongestieve middelen inneemt die op diepte hun effect verliezen, door slecht te klaren of door te duiken met een verkoudheid. Een soortgelijke situatie kan voorvallen wanneer de Sinus Ostium geblokkeerd geraakt op diepte. Dit zal resulteren in pijn in de getroffen sinus met of zonder een bloedneus en kan leiden tot een sinusbreuk in ernstige gevallen.
Als de "stress" op het middenoor te groot wordt (door niet te klaren of door een geforceerd Valsalva maneuver), kan het schade aan het binnenoor veroorzaken (aan de structuur van de gehoor- en evenwichtsorganen), die vervolgens kunnen leiden tot blijvende schade. Doofheid, oorsuizen (tinnitus) en het ervaren van duizeligheid.

Buitenoor barotraumas kunnen optreden wanneer de gehoorgang verstopt geraakt en zo wordt lucht vastgezet tussen de blokkade en het trommelvlies. Wanneer de duiker van diepte verandert, kan dit kan een te hoge druk of een vacuum in de luchthoudende ruimte creëren. Blokkades kunnen worden veroorzaakt door overtollige wax, oordopjes zonder ventilatieopeningen of een te strakke kap. Door de toenemende omgevingsdruk en een lagere druk in het buitenoor, kunnen de weefsels rondom het kanaal zich vullen met bloed en vocht of kan het trommelvlies scheuren. Men kan last hebben van pijn en ongemak en nadat de druk is vrijgelaten (door het scheuren van het trommelvlies), kan het koude water dat het middenoor binnenkomt leiden tot duizeligheid.

Wanneer men vaak duikt, doet water de cellen rond de gehoorgang opzwellen. Uiteindelijk, zullen deze cellen uit elkaar trekken – ver genoeg opdat de bacteriën, die normaal op het oppervlak van de gehoorgang blijven onder de huid kruipen, waar ze een lekker warme omgeving vinden en waar ze beginnen te vermenigvuldigen. Voor je het weet, voel je jeuk in de gehoorgang, voelt het pijnlijk aan en geraakt het ontstoken. Indien men de ontsteking niet behandeld, kan de zwelling zich uitbreiden naar de nabijgelegen lymfeklieren en veroorzaakt het pijn slechts bij het bewegen van je kaak. Op dit punt, is de enig mogelijke behandeling, het nemen van antibiotica, en is er van duiken zeker geen sprake meer. In sommige gevallen, kan een ontlading die uit het buitenoor komt, worden opgemerkt. Pijn bij het wrijven aan de oor onderscheidt problemen aan het buitenoor van een middenoorontsteking, bij deze laatste is dit namelijk pijnloos.
Symptomen en behandeling
Symptomen van barotraumas van de oren en sinussen
  • Aanwezigheid van licht ongemak tot ernstige pijn in het oor of in de sinussen
  • Gezoem, fluitend of hard geluid in het oor
  • Gedempt gehoor, gedeeltelijk of volledig verlies van het gehoor
  • Misselijkheid, braken, duizeligheid (vooral na het ervaren van oorpijn)
  • Bloed dat uit de neus komt of aanwezig is in het sputum (ook als het niet geassocieerd is met andere symptomen)
  • Pijn boven het oog, op het jukbeen of aan de boventanden en / of diep in de schedel

Duikers met deze symptomen moeten waarschijnlijk stoppen met duiken voor de rest van de dag en mogelijk voor de rest van de week. Blijven duiken kan leiden tot ernstige verwondingen.

Behandeling en medicatie
Als je symptomen ervaart tijdens of na een duik, raadpleeg dan een arts (bij voorkeur een KNO-arts) om de omvang van de eventuele schade vast te stellen. Er kan een behandelbare aandoening aan de oorzaak van het probleem liggen. De arts kan de juiste behandeling en medicatie bepalen. Als medicatie wordt voorgeschreven,vraag dan of deze een invloed kunnen hebben op de duikveiligheid. De juiste zorg en behandeling onder toezicht van een arts kan de hersteltijd van een barotrauma verminderen, zodat je sneller terug kan duiken.
Preventie
Hoe een barotrauma van het oor en de sinus voorkomen?
  • Klaar voordat je het water ingaat of afdaalt en zorg ervoor dat je "pop" of "klik" in beide oren hoort. Dit betekent dat de buis van Eustachius open is
  • Daal langzaam af en klaar in een positie met de voeten naar beneden en steek zo nodig je nek uit (naar omhoog kijkend) aangezien dit ervoor zorgt dat de buis van Eustachius open gaat.
  • Klaar vroeg en vaak (elke 0,3 - 0,5 m, vooral in het begin van de duik) totdat je het diepste punt bereikt. Als je ongemak voelt, is het mogelijk dat je te lang gewacht hebt met klaren.
  • Als je niet kan klaren of pijn en ongemak ervaart tijdens het afdalen, stijg dan een beetje totdat de pijn weg is en probeer dan opnieuw; forceer het klaren niet en daal ook niet af tenzij je oren en sinussen geklaard zijn.
  • Duik niet met een verkoudheid of tijdens een congestie.
  • Gebruik geen oordoppen zonder ventilatieopeningen of een kap die te strak zit en die geen toegang geeft tot het buitenoor voor water of lucht.
  • Als je pijn en ongemak ervaart tijdens het opstijgen, moet je stoppen of lichtjes dalen (of het getroffen oor naar de bodem richten) en gebruik één van de klaartechnieken om de buis van Eustachius te openen; stijg zo langzaam mogelijk. Als je nog steeds niet kan klaren moet je de pijn verdragen om de oppervlakte te kunnen bereiken.

Als je niet kon klaren tijdens een eerdere duik, dan zou je best niet duiken totdat het probleem is opgelost. Het kan op een reeds bestaand probleem wijzen, meestal veroorzaakt door infecties of allergieën. De slijmvliezen houden het vocht vast en zwellen, zo verkleinen ze de doorgangen naar de sinussen en de buis van Eustachius. Dit maakt het klaren niet alleen moeilijk, maar het kan het ook helemaal onmogelijk maken.

KLAARTCHNIEKEN

Hoewel oorproblemen kunnen worden veroorzaakt door een verkoudheid, is het ook mogelijk dat de duiker niet de correcte klaartechniek gebruikt.
Duikers moeten de klaartechniek die het beste werkt voor hen, kennen oefenen en gebruiken.

Valsalva
Houd de neus dicht en adem tegen een gesloten keel/ neus
Toynbee

Slik met de mond en neus dicht (goed voor tijdens het opstijgen)

Frenzel
Valsalva terwijl je de keelspieren aanspant met een gesloten keel
Lowry
Valsalva plus Toynbee - neus dichthouden, voorzichtig proberen om lucht uit de neus te blazen tijdens het slikken
Edmonds
De kaak vooruit steken plus Valsalva / Frenzel
Diversen
Slikken en met de kaken bewegen (goed voor tijdens het opstijgen)

Het klaren wordt moelijker als het drukverschil tussen het middenoor en de omgeving toeneemt. Het frequent en zacht klaren is effectiever en veroorzaakt minder kans op letsels dan geforceerd klaren, vooral nadat veel pijn is ondervonden. Voor veel duikers werkt een combinatie van technieken het beste. Omdat de doorgang naar de sinussen normaal gezien open is, vraagt het klaren van de sinus doorgaans geen speciale maneuvers.

Mogelijke redenen voor moeilijkheden bij het klaren
Recente verkoudheid of congestie

 

Geschiedenis van oorontstekingen of slechts één ernstige infectie
Geschiedenis van een afwijkend tussenschot of een gebroken neus, waardoor een oor of een sinus strager klaart aan de ene als aan de andere kant

 

Allergieën, die zwelling van de slijmvliezen of neuspoliepen kunnen veroorzaken en zo gedeeltelijk of geheel de luchtwegen van de sinussen kunnen afsluiten./div>

 

Een duiker met een medische geschiedenis kan best een doorverwijzing vragen naar een keel-, neus- en oorarts (KNO-) arts of allergie specialist.